ATAŞEHİR’İN RÖNTGENİNİ ÇEKİYORUZ

Halk sağlığı için hava kirliği ölçümü yapıp yeni projeler geliştiren Ataşehir Belediyesi bir ilke daha imza atıyor. İlçenin üç boyutlu rüzgâr simülasyon haritasını çıkarmak için çalışmalar yapan belediye, vatandaşların temiz hava soluması için kalıcı çözümler peşinde.

Şehirleşmenin olumsuz sonucu olan hava kirliliği insan sağlığını tehdit eder boyutlara ulaşsa da pek çok üst solunum yolu hastalığının kaynağı olan hava kirliliği için Ataşehir Belediyesi üzerine düşen sorumluluk bilinci ile yeni projeler geliştirmeye devam ediyor. Belediye ile ortak çalışma yürüten İstanbul Teknik Üniversitesi Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ve Doç. Dr. Hüseyin Toros ile bir araya geldik ve hava kirliliği ile ilgili yürütülen yeni proje hakkında merak ettiğimiz sorularımıza yanıt aradık. İşte cevaplar: 

     

Yaklaşık bir yıldır Ataşehir’in havasını analiz eden mobil hava ölçüm kabini ile yapılan çalışmalar ne durumda?

Mikdat Kadıoğlu: Ataşehirlilerin sağlıklı hava soluması için bir yıldır hava kirliliği analizi ve modelleme çalışmaları yürütüyoruz. Bölgeye yerleştirilen mobil hava kirliliği ölçüm kabiniyle belirlenen veya hava kalitesi konusunda şikâyeti olan mahallerde belirli aralıklarla ölçümler yapıyoruz. Ölçüm istasyonunda ulaşım, ısınma ve sanayiden kaynaklanan kirlilik düzeyinin belirlenmesi ve modellenmesi sağlanıyor. Ayrıca bu proje, Ataşehir sakinlerini hava kalitesi hakkında bilgilendirmeyi ve alınması gereken önlemleri paylaşarak Ataşehir ilçesinde toplumsal farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Bir yılın sonunda Örnek Mahallesi’nde hava kirliliğinin diğer mahallelere oranla daha yoğun olduğunu tespit ettik ve bununla ilgili de çalışmalara başladık.

Bir yılın sonunda ikinci bir proje daha…

Mikdat Kadıoğlu: Bu proje Türkiye’de ilk kez Ataşehir’de yapılacak. Biz ilk kez bir ilçenin üç boyutlu rüzgar simülasyon haritasını çıkaracağız; yani Ataşehir’in röntgenini çekeceğiz. Bu harita ile ilçenin üç boyutlu rüzgâr ve hava kirliliği analizini ölçmüş olacağız. Hava akımlarına bilgisayar simülasyonunda bakarak, hâkim rüzgârlara göre hava kirliliğinin şehirde nasıl yayıldığını, nerede toplandığını, rüzgârın nerede sıkıştığını ve nerede hava koridorunun tıkandığını görerek temiz hava eylem planında bir çeşit EMAR çekeceğiz. Ataşehir’in hangi mahallelerinde hava kirliliği probleminin yaşandığını bu şekilde daha net anlayacağız. O hava şartlarında bölgede ne gibi tedbirler alınmalı, bunları tespit edeceğiz. Örneğin, trafik düzenlemeleri ve yeşillendirme çalışmaları bu bilgilere göre yapılacak. Ataşehir’de hava kirliliği nerede varsa, orada ağaçlandırmaya öncelik verilecek, oradaki hava kirliliğinin cinsine göre ağaç türü seçilecek. Bütün bu veriler bir ilçenin gelişimi için son derece önemli.

İlk kez Ataşehir’de yapılan bu proje diğer ilçelere de örnek olacağa benziyor… 

Hüseyin Toros: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayınladığı genelgeye göre yerleşimin olduğu tüm alanlarda temiz hava eylem planı uygulanması gerekiyor. Bütün bu yaptığımız çalışmalar da temiz hava eylem planının içinde yer alacak. Ataşehir’in üç boyutlu simülasyon haritası ile bir yandan temiz hava eylem planına gerçekçi, doğru çözümler geliştirirken bir yandan da Ataşehir’in öncüllüğünde Türkiye’de bir ilk gerçekleşecek.

Hava kirliliği konusunda belediye ile ortak yürütülecek başka çalışmalarınız da olacak mı?

Mikdat Kadıoğlu: Mart ayında Ataşehir’deki okulları dolaşarak temel hava kirliliği bilinci eğitimini vereceğiz. İnsanların mevcut hava kirliliğinin farkında olması gerekiyor, buna göre sabah sporu dışarıda mı, yoksa içeride mi yapılacağa kadar pek çok konuya açıklık getirilebilecek. Belediyelerin halk sağlığını korumakla ilgili yükümlülükleri, halka karşı sorumlulukları var. Bu yüzden hava kirliliğini ölçerek bu verileri belediyenin web sayfasından vatandaşlara duyurmak ve okulları dolaşarak bunun eğitimlerini vermek oldukça önemli.

Havası çok kirli 10 Avrupa kentinin sekizinin Türkiye’de olduğu doğru mu? 

Miktad Kadıoğlu: Doğru, bizim havamız çok kirli. Ülkemizde yoğun inşaat, durgun trafik ve çarpık kentleşmeden kaynaklı yoğun hava kirliliği söz konusu… Özellikle havadaki toz partiküllerinin yoğunluğu bakımından dünyada ilk sıralarda yer alan ülkelerdeniz. Bu yüksek toz miktarını önlemek için yeşil alanları arttırmamız lazım. Bunun için sadece yol ve cadde kenarlarına park yapmak yeterli değil, binaların üstünü dahi yeşillendirmemiz gerekli. Yani zeminde yok ettiğimiz yeşil alanları, binanın üstüne koymalıyız ki havada asılı kalan toz miktarını    azaltalım.

Buna ek olarak mesela bisiklet yollarının geliştirilmesi, serin asfaltlar, trafiksiz gün ilanları temiz hava sağlama önerilerine örnek verilebilir. Örneğin hava kirliliğini engellemek ve sağlığımızı korumak adına yazın güneşli bir hafta sonunda insanlara “bugün arabanızı trafiğe çıkartmayın” denilebilir.

 

Röportaj: Serap UÇAR / Murat ŞİMŞEK